Toplumsal Değişim: Aile

2018 – 2019 Eğitim Dönemi

Bu araştırma başlığında toplumsal değişimin yegane unsurlarından biri olan aile yapısının değişimi incelenecektir. Özellikle son yıllardaki sosyo-ekonomik ve demografik değişimleri tetikleyip aynı zamanda bu değişimlerden etkilenen temel dinamik, aile yapısının hızlı dönüşümüdür. Bu bağlamda, iş gücü yapısındaki gelişmeler, doğurganlıktaki hızlı düşüş, yaşlanma, kırdan kente göç gibi farklı gelişmeler, toplumu etkilerken aynı zamanda aile yapısını da derinden dönüştürmektedir. Bu geniş çerçevede geçmişten günümüze aile yapısındaki değişimler Türkiye’ye odaklanılarak farklı sosyal teoriler ışığında incelenecektir. Araştırma sürecinde değişen aile tipleri, evlilik müessesi, nesiller arası ilişkiler, kadının istihdama katılımı, doğurganlık, iş-aile dengesi, gençlik gibi farklı konular tartışılarak; bu konulardan öne çıkanları üzerine ampirik çalışmalar yapılacaktır. Ailedeki değişim, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu ve diğer kurumların ilgili veri setleri kullanılarak, araştırma sonucunda politika yapımı için öneriler getirilecektir.

aile

2017 – 2018 Eğitim Dönemi

Atölye Hocası

fatih_aysan

Doç. Dr. Mehmet Fatih Aysan İstanbul Şehir Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyesidir.

2011 yılında University of Western Ontario’da Sosyoloji doktorasını tamamlamış, yine aynı üniversitede 2010-2012 yılları arasında öğretim görevlisi olarak dersler vermiştir.

Temel ilgi alanları demografi, aile, iktisadi sosyolojisi ve sosyal politikalardır. Çalışmalarının merkezini iş piyasası, nüfus yapısı, sosyal politikaların toplumun refahı üzerindeki etkileri oluşturmaktadır.

Dr. Aysan’ın araştırmaları Avrupa Birliği, IDRC, ve TÜBİTAK tarafından desteklenmiş olup çalışmalarından bazıları Routledge, Springer, Population & Development Review, Canadian Journal of Sociology ve Emerging Markets & Finance gibi dergi ve yayınevlerinde yayımlanmıştır.

Toplumsal Değişim: Siyaset

siyaset

2017 – 2018 Eğitim Dönemi

Türkiye’de batı-merkezli bir değişim süreci olarak siyasal modernleşmenin köklerini, seyrini ve sonuçlarını analiz edebilmek, geçmişi olduğu kadar bugünü anlamak bakımından da önemli ve gereklidir. Türkiye’de sosyal değişim ve siyaset atölyesi, lisansüstü düzeylerde bu alanla ilgili çalışmalar yapmak isteyen genç araştırmacıları desteklemeyi amaçlamaktadır.

Bu üst başlık altında ele alınacak konular arasında şunlar sayılabilir:

Değişme, modernleşme, kendiliğinden değişme, toplumsal hareketler eliyle meydana gelen değişimler ve toplumsal mühendislik uygulamaları (temel kavram ve kuramlar);
yüzyıldan günümüze Batı’da ve Türkiye’de siyasal düşünce akımları/toplumsal hareketler: İdeolojiler, kimlikler, ulus devletin inşası çabaları ve direnişler;
Güçler ayrılığı, siyasal katılım;
Dördüncü kuvvet olarak medya;
Temel insan hakları ve özgürlükler açısından Türkiye’de siyasal değişim;
Siyasal modernleşmenin göstereni olarak kent mekânı: Ulus devletin kentteki yansımaları, mimariyi siyaset üzerinden okumak, İstanbul’a karşı Ankara sembolizmi ya da Ankara’ya karşı İstanbul sembolizmi;
Türkiye’de siyasal değişimin eğitim üzerinden okunması: Köy Enstitülerinden İmam-Hatiplere yeni kültürel ve siyasal kimliklerin yaratılması çabaları;
Siyasal değişim bağlamında İslamcılık, sağcılık, muhafazakârlaşma.

2016 – 2017 Eğitim Dönemi

Atölye Hocası

alev_erkiletDoç. Dr. Alev Erkilet, 1962 Ankara doğumludur. İlk, orta ve lise öğrenimini TED Ankara Koleji’nde tamamladı. 1983’te Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nü bitirdi. Yüksek lisans (1985) ve doktorasını (1996) araştırma görevlisi olarak çalıştığı aynı bölümde tamamladı.

Bu dönemde DPT’nin Özel İhtisas Komisyonlarında ve Aile Araştırma Kurumu için yapılan “Metropolde Kariyer Meslekleri ve Aile Yapısı Temelinde Yaşama Tarzları” başlıklı araştırmada görev aldı. Bölümlerinden birini yazdığı araştırma raporu 1997 yılında yayımlandı. 1997-2000 yılları arasında Kırıkkale Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde yardımcı doçent olarak çalıştı.

2006-2007’de İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Tarihi Yarımada Koruma Amaçlı Kentsel Tasarım Projesi’nin sosyolojik araştırmalarını yürüttü. Aynı yıl ASAGEM için yapılan “Medya Profesyonellerinin ve Medyanın Aile Algısı” araştırmasında görev aldı. Bu araştırmanın raporu 2008 yılında yayımlandı.

Şubat 2012-Eylül 2013 tarihleri arasında Kırklareli Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde yardımcı doçent ve doçent olarak görev yapan Erkilet, Eylül 2013’den sonra sırasıyla Sakarya Üniversitesi İletişim Tasarımı ve Medya Bölümü ile Şehir ve Bölge Planlama Bölümlerinde ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde görev yapmıştır.

Halen İstinye Üniversitesi Sosyoloji Bölümünde çalışmakta olan Erkilet’in Ortadoğu’da Modernleşme ve İslami HareketlerEle Geçirilemeyen Toprak Kuzey KafkasyaEleştirellikten Uyuma, Toplumsal Yapı ve Değişme Kuramları, Mazlum Doğu’nun Mağrur Çocukları, Kenti Dinlemek: Kültürel Miras, Kentsel Ayrışma ve Yoksulluğa Dair Yazılar, İstanbul Halkının Dilencilik Olgusuna Bakış Açısı (İ. Coşkun ile birlikte) olmak üzere yedi kitabı, çeşitli kitap ve dergilerde yayınlanmış makaleleri vardır.

Araştırma Alanları: Sosyal değişme ve modernleşme, siyaset sosyolojisi ve toplumsal hareketler, kent sosyolojisi

Not: Atölye dersleri 2016-2018 arasında yapılmış olup 2018-2019 eğitim döneminde ara verilmiştir.

Atölyeler

Toplumsal Değişim Enstitüsü Atölyeleri

Toplumsal değişimi birçok farklı boyutuyla incelemeyi amaçlayan enstitümüzde aile, din, eğitim, göç, kentleşme ve siyaset olmak üzere toplam altı atölye başlığı bulunmaktadır. Atölyelerimize Eylül ayında ön kayıt alınmakta ve mülakatlar sonucunda öğrenciler belirlenmektedir. Atölyelere katılmak isteyen öğrencilerde, yüksek lisans ve ya doktora yapma şartları aranmakta, kabul edilen öğrencilere burs desteği sağlanmaktadır.

Atölyelerimizdeki dersler Ekim ayında başlayıp Mayıs ayının ortasına kadar sürmektedir. Mayıs ayında, atölyelere devam eden öğrencilerin aktif katılım gösterdiği bir Öğrenci Sempozyumu yapılmaktadır. Öğrenciler, kendi atölye başlıklarına uygun bir konu seçip, bunu tebliğ haline getirerek sempozyumda sunmaktadırlar.

Toplumsal Değişim Enstitüsü

Sosyal bilimlerin en temel problemlerinden biri olan toplumsal değişim kavramının, bir çok tanımı olmakla beraber; toplumda yaşanan siyasi, ekonomik, sosyal ve demografik değişimleri açıklamak amacıyla kullanılmıştır. Toplumsal değişim kavramının bu kadar boyutu barındırması meseleyi, farklı disiplinler tarafından tanımlanması ve tartışılması gereken bir mesele haline getirmiştir.

Türkiye’de son yıllarda çokça tartışıldığı görülen değişim kavramının hangi kavramsal araçlar, kuramsal çerçeveler ve yöntemler kullanılarak ele alındığını tespit etmek ve örneklendirerek açıklamak gerekmektedir. Bugüne kadar oluşturulan sosyal değişim teorileri (klasik, çağdaş ve postmodern değişme teorileri), Batı toplumlarındaki değişim gerçeğini merkeze almıştır. Bu bakış açısı ile Batı toplumları, diğer toplumların (Doğu toplumlarının) ulaşması gereken ideal toplum haline gelmiştir. Halbuki her toplumun tarihsel gelişimi ve değişim süreçleri göz önünde tutularak; o toplumun yapısını ve değişim gerçeğini kavrayacak sosyal değişim teorileri inşa edilmelidir.

Toplumsal Değişim Enstitüsü, toplumsal değişim kavramı ile ilişkili tüm literatürü tarayıp, bu kavramın kapsamlı ele alınışını ortaya koyarak, kendimize dair bir söz üretmeyi amaçlamaktadır. Bunu yaparken, toplumsal değişimi etkileyen aile, din, eğitim, siyaset, göç ve kent gibi konulardan beslenmektedir.

İnsan ve Medeniyeti Hareketi, geçmişinden aldığı birikim ve tecrübe ile, geleceğin dünyasını inşa etmek için nitelikli çalışmalara imza atmayı kendine hedef edinmektedir. Bu doğrultuda toplumun değişim sürecini tanımayı ve anlamayı amaçlayarak 2016 yılında Yönetim Kurulu Kararı ile Toplumsal Değişim Enstitüsü’nü kurmuştur.

Yönetim Kurulu

 Prof. Dr. Mustafa Özel
 Hüseyin Korkut
 Haluk Nas
 Dr. İbrahim Altan
 Mehmet Bulayır
 Kamil Ergenç
 Ayhan Kaya

Danışma Kurulu

 Prof. Dr. Mahmut Kaya
 Prof. Dr. M. Ali Büyükkara
 Prof. Dr. Mustafa Özel
 Prof. Dr. Haluk Songur
 Doç. Dr. Muhammet Öztabak
 Dr. Şerafeddin Kalay
Dr. Vahdettin Işık
Kasım Aykut